Η Τουρκία που στο παρελθόν θεωρείτο ανερχόμενη δύναμη στον τομέα της αεροπορικής ισχύος βρίσκεται αντιμέτωπη τώρα με καθηλωμένα αεροσκάφη, φυλακισμένους πιλότους, αδρανή εργοστάσια και μη παραδοθέντα αεροσκάφη
Η αποβολή της Τουρκίας από το πρόγραμμα F-35 υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, η αμφιλεγόμενη αγορά ρωσικών συστημάτων αεράμυνας S-400 και οι σαρωτικές εκκαθαρίσεις στρατιωτικού προσωπικού μετά από μια αμφιλεγόμενη απόπειρα πραξικοπήματος στις 15 Ιουλίου 2016, έχουν αφήσει την Τουρκική Πολεμική Αεροπορία εξασθενημένη, υποεξοπλισμένη , χωρίς διέξοδο επί του παρόντος.
Πίσω από την εθνικιστική ρητορική κρύβεται μια απογοητευτική πραγματικότητα: στρατηγικοί λανθασμένοι υπολογισμοί, πολιτικά υποκινούμενες εκκαθαρίσεις και ένας στρατιωτικός θεσμός που παλεύει με μια από τις βαθύτερες κρίσεις στη σύγχρονη ιστορία της.
Τουρκία :"Από έμπιστος σύμμαχος σε απομονωμένο εταίρο"
Το 2007 η Τουρκία έγινε μέρος του προγράμματος Joint Strike Fighter F-35, όχι μόνο ως πελάτης αλλά ως πλήρης εταίρος παραγωγής και ανάπτυξης.
Οι τουρκικές αμυντικές εταιρείες ανέλαβαν την κατασκευή πάνω από 900 εξαρτημάτων για το F-35, συμπεριλαμβανομένων εξαρτημάτων κρίσιμων για τις stealth δυνατότητες και τις μαχητικές ικανότητες του αεροσκάφους.
Η συμφωνία χαιρετίστηκε ως ορόσημο για την αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας και ως ένα σημαντικό βήμα προς την ενσωμάτωση της τεχνολογίας μαχητικών πέμπτης γενιάς στο οπλοστάσιό της.
Αυτή η πορεία άλλαξε δραματικά το 2017, όταν η Άγκυρα επέλεξε να αγοράσει το ρωσικής κατασκευής σύστημα αεράμυνας S-400.
Η λογική του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για τη συμφωνία παραμένει ασαφής.
Στρατηγικά, οι δύο συστοιχίες S-400 και οι 144 πύραυλοί τους δεν επαρκούν για να υπερασπιστούν τον εκτεταμένο εναέριο χώρο της Τουρκίας.
Πολιτικά, η αγορά έρχεται σε αντίθεση με τις δεσμεύσεις της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, δεδομένου ότι η Ρωσία έχει επίσημα χαρακτηριστεί ως «απειλή» από τη συμμαχία.
Παρά τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ, η Τουρκία προχώρησε. Το 2019 έφτασαν οι πρώτες αποστολές S-400.
Οι ΗΠΑ αντέδρασαν άμεσα απομακρύνοντας την Τουρκία από το πρόγραμμα F-35, επικαλούμενες ανησυχίες ότι το σύστημα S-400 θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την αμυντική υποδομή του ΝΑΤΟ και ενδεχομένως να εκθέσει ευαίσθητες τεχνολογίες F-35 στη Ρωσία.
Το 2020, η κυβέρνηση Τραμπ επέβαλε κυρώσεις βάσει του Νόμου για την Αντιμετώπιση των Αντιπάλων της Αμερικής μέσω Κυρώσεων (CAATSA), απομονώνοντας περαιτέρω την Τουρκία από τις δυτικές αγορές άμυνας.
Ως αποτέλεσμα, η Τουρκία έχασε όχι μόνο τα 100 F-35 που είχε παραγγείλει, συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων που είχαν ήδη πληρωθεί, αλλά και δισεκατομμύρια δολάρια σε αμυντικές επενδύσεις, μεταφορά τεχνολογίας και έσοδα από την εγχώρια βιομηχανία.
Η σημερινή κατάσταση της Τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας
Σήμερα, η Τουρκική Πολεμική Αεροπορία βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε παλαιωμένα F-16, αγωνιζόμενη να τα συντηρήσει ή να τα εκσυγχρονίσει λόγω περιορισμών στις εξαγωγές.
Το οικονομικό κόστος είναι συγκλονιστικό.
Η Τουρκία πλήρωσε 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια για τους S-400, 1,25 δισεκατομμύρια δολάρια για F-35 που δεν παρέλαβε ποτέ και φέρεται να έχασε 700 εκατομμύρια δολάρια ετησίως σε συμβάσεις αμυντικής βιομηχανίας.
Η Άγκυρα δαπάνησε επίσης 750.000 δολάρια ετησίως σε προσπάθειες άσκησης πίεσης από τις ΗΠΑ για να παραμείνει στο πρόγραμμα F-35, τελικά χωρίς αποτέλεσμα.
Το αποτέλεσμα;
Κανένα λειτουργικό σύστημα S-400, κανένα αεροσκάφος F-35 και μια αποδυναμωμένη πολεμική αεροπορία, που θεωρείται ευρέως ως ένα τυπικό παράδειγμα στρατηγικής αποτυχίας.
Ο αποδεκατισμός Τούρκων πιλότων
Οι εξωτερικές αμυντικές αποτυχίες της Τουρκίας επιδεινώθηκαν από την εσωτερική κατάρρευση του στρατιωτικού προσωπικού.
Μετά την απόπειρα πραξικοπήματος στις 15 Ιουλίου 2016, ένα γεγονός που η κυβέρνηση του Προέδρου Ερντογάν αποδίδει στο θρησκευτικό κίνημα Γκιουλέν, αν και οι συνθήκες παραμένουν εξαιρετικά αμφιλεγόμενες, οι μαζικές εκκαθαρίσεις αποψίλωσαν από έμπειρα στελέχη τις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις.
Πάνω από 900 στρατιωτικοί πιλότοι απολύθηκαν, πολλοί συνελήφθησαν. Επιπλέον, 900 δόκιμοι από την Ακαδημία Πολεμικής Αεροπορίας και 800 φοιτητές από στρατιωτικά λύκεια, μελλοντικοί πιλότοι σε εκπαίδευση, αποβλήθηκαν.
Με ένα μόνο χτύπημα, η Τουρκία έχασε σχεδόν το 70% του σώματος πιλότων της.
Με απαρχαιωμένα αεροσκάφη και πολύ λίγους εξειδικευμένους πιλότους, η Τουρκική Πολεμική Αεροπορία βρέθηκε εξαιρετικά ευάλωτη εν μέσω της αυξανόμενης περιφερειακής αστάθειας.
Οι εκκαθαρίσεις όχι μόνο εξάντλησαν την επιχειρησιακή ικανότητα, αλλά και διάβρωσαν την θεσμική εμπειρογνωμοσύνη.
Τα προγράμματα εκπαίδευσης σε πρότυπα του ΝΑΤΟ διακόπηκαν, το έμπειρο προσωπικό απομακρύνθηκε και το ηθικό πλήχτηκε σοβαρά. Οι μεταγενέστερες προσπάθειες για την εκπαίδευση αντικαταστατών ή την αθόρυβη επαναφορά απολυμένων αξιωματικών αποδείχθηκαν ανεπαρκείς. Κατά καιρούς υπήρξαν αναφορές για ξένους εργολάβους ή πολιτικούς πιλότους που κάλυπταν επιχειρησιακά κενά, υπογραμμίζοντας το μέγεθος της κρίσης.
Θολό το μέλλον της Τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας
Σε απάντηση, η Τουρκία έχει στραφεί στο εγχώριο μαχητικό της έργο, το TF-X (μετονομασμένο σε KAAN), και έχει ζητήσει να αγοράσει 40 αεροσκάφη F-16 Block 70 από τις ΗΠΑ.
Και οι δύο προσπάθειες αντιμετωπίζουν σοβαρά εμπόδια, όπως το αυξανόμενο κόστος, η εξάρτηση από την ξένη τεχνολογία και η επίμονη έλλειψη εξειδικευμένου στρατιωτικού προσωπικού.
Χρόνια διαρροής εγκεφάλων, πολιτικών διορισμών και εκτεταμένων εκκαθαρίσεων έχουν υπονομεύσει σοβαρά τη θεσμική ικανότητα.
Οι διαπραγματεύσεις με την Ουάσινγκτον για τις αναβαθμίσεις των F-16 παραμένουν σε αδιέξοδο, περιπλεκόμενες από τις τεταμένες σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας και την αντίθεση του Κογκρέσου.
Ακόμα και αν εγκριθούν, οι αναβαθμίσεις μπορεί να φτάσουν πολύ αργά για να αποκαταστήσουν τη διαβρωμένη αεροπορική ισχύ της Τουρκίας.
Το έργο KAAN, το οποίο προωθείται έντονα από την κυβέρνηση Ερντογάν ως σύμβολο τεχνολογικής αυτάρκειας, βρίσκεται ακόμη στη φάση του πρωτοτύπου. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι δεν θα τεθεί σε λειτουργία πριν από το 2030, υπό την προϋπόθεση ότι η ανάπτυξη θα παραμείνει εντός χρονοδιαγράμματος.
Επιπλέον, οι ΗΠΑ έχουν επανειλημμένα καταστήσει σαφές, ότι όσο τα ρωσικά συστήματα S-400 παραμένουν σε τουρκικό έδαφος, δεν υπάρχει δρόμος επιστροφής στο πρόγραμμα F-35.
Η Τουρκία που στο παρελθόν θεωρείτο ανερχόμενη δύναμη στον τομέα της αεροπορικής ισχύος βρίσκεται αντιμέτωπη τώρα με καθηλωμένα αεροσκάφη, φυλακισμένους πιλότους, αδρανή εργοστάσια και μη παραδοθέντα αεροσκάφη.
Χωρίς μια θεμελιώδη επανεκτίμηση των αμυντικών της πολιτικών, ένα τέλος στις πολιτικές παρεμβάσεις στις στρατιωτικές υποθέσεις και προσπάθειες αποκατάστασης των δεσμών με τους συμμάχους του ΝΑΤΟ, η Τουρκική Πολεμική Αεροπορία κινδυνεύει να γίνει ένα παράδειγμα του πώς η φιλοδοξία, αν διαχειρίζεται κακώς, μπορεί να οδηγήσει σε απομόνωση και στρατηγική παρακμή.
Το Αιγαίο είναι ασφαλές
Ο πόλεμος Ισραήλ -Ιράν καταδεικνύει για μια ακόμη φορά τον κυρίαρχο ρόλο της Ισραηλινής Πολεμικής Αεροπορίας στο πεδίο της μάχης, τον οποίο δεν μπορούν να ισοσκελίσουν οι Ιρανικοί πύραυλοι και τα drones.
Συνεπώς, όσο η Ελλάδα κυριαρχεί στον αέρα έναντι της Τουρκίας, το Αιγαίο είναι ασφαλές, αφού αν αποτολμήσουν οποιαδήποτε ενέργεια οι "γείτονες" σε νησί μας, γνωρίζουν ότι το τίμημα θα είναι ιδιαίτερα βαρύ.
Πηγή : enoplos
