Στη θεραπεία της αναντιστοιχίας ανάμεσα στον αριθμό των ανώτατων αξιωματικών από τη μία και τα πραγματικά μεγέθη του τακτικού στρατού από την άλλη αποβλέπει η ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Αμυνας, δίνοντας ένα πρώτο δείγμα γραφής στις πρόσφατες έκτακτες κρίσεις.
Επιλέγοντας ακόμη και ηχηρές αποστρατείες, το Πεντάγωνο φαίνεται αποφασισμένο να ευθυγραμμιστεί με την ευρωπαϊκή πραγματικότητα, αλλά και την ανάγκη για εξορθολογισμό των δομών των Ενόπλων Δυνάμεων διεθνώς σε μια ταραγμένη γεωπολιτική συγκυρία. Το γεγονός άλλωστε ότι ο εν αναμονή υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ Πιτ Χέγκσεθ διαπίστωνε κατά την ακρόασή του από το Κογκρέσο στα μέσα της εβδομάδας ότι «κερδίσαμε τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο με 7 στρατηγούς “τεσσάρων αστέρων” ενώ σήμερα έχουμε 44 στρατηγούς “τεσσάρων αστέρων”», όπως είπε, συνιστά μία ακόμη παραδοχή, αν όχι προειδοποίηση, αναφορικά με το αξιόμαχο των ΗΠΑ και συνακόλουθα της Δύσης.
Σε αυτό το κλίμα, στη φράση «δεν χρειαζόμαστε περισσότερη γραφειοκρατία στην κορυφή, χρειαζόμαστε περισσότερους πολεμιστές ενδυναμωμένους στη βάση», συμπύκνωσε ο ίδιος το δόγμα του, το οποίο έχει θέση ήδη σε εφαρμογή ο Ελληνας ομόλογός του Νίκος Δένδιας.
Τάσεις φυγής
Πολύ περισσότερο όταν οι Ελληνες ανώτατοι αξιωματικοί είναι τα τελευταία χρόνια υπερπολλαπλάσιοι σε σχέση με τους συναδέλφους τους στις ΗΠΑ, αλλά και σε πολλά ευρωπαϊκά και νατοϊκά κράτη, προκαλώντας διαχρονικά εντύπωση σε αλλοεθνείς ομολόγους τους.
Για παράδειγμα, «κάπου κρύβετε 400.000 στρατό...» είχε σχολιάσει σε ανύποπτο χρόνο ανώτατος αξιωματικός χώρας-μέλους της Ε.Ε. σε Ελληνα συνάδελφό του όταν ο τελευταίος του γνωστοποίησε ότι η Ελλάδα διαθέτει 60 στρατηγούς, αριθμός που φαντάζει... αδιανόητος ακόμη και για υπερδυνάμεις με αδιαπραγμάτευτη ικανότητα προβολής ισχύος σε ξηρά, αέρα και θάλασσα.
Σε απόλυτους αριθμούς, οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις διαθέτουν εξαπλάσιο αριθμό υποστρατήγων και ομοιόβαθμων και 11πλάσιο αριθμό ταξιάρχων και ομοιόβαθμων από τις ΗΠΑ, ενώ για κάθε έναν ανώτατο αξιωματικό στην Ελλάδα αντιστοιχούν 2,35 ανώτατοι αξιωματικοί, ακόμη και αν οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν 32 φορές μεγαλύτερο πληθυσμό.
Πέρα από το... πρωτογενές πλεόνασμα ανώτατων αξιωματικών, βασικό ζητούμενο για τις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις είναι ο εξορθολογισμός μεταξύ του αριθμού των αξιωματικών και των υπαξιωματικών, με δεδομένο ότι έχουν καταστεί σχεδόν ισάριθμοι ακόμη και αν δεν διαθέτουν το ίδιο επίπεδο στρατιωτικής εκπαίδευσης.
Παράλληλα, η επετηρίδα σε επίπεδο ανώτατων στελεχών είχε βαλτώσει την όποια ιεραρχική εξέλιξη νεότερων αξιωματικών με υψηλή κατάρτιση, ενισχύοντας τις τάσεις φυγής, δηλαδή τις μαζικές παραιτήσεις μόνιμων αξιωματικών την τελευταία τριετία.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, η αναλογία ανώτατων αξιωματικών επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό τη λειτουργία και την αποτρεπτική ικανότητα των Ενόπλων Δυνάμεων των νατοϊκών χωρών, όπως φαίνεται από τον σχεδιασμό της δομής τους.
Πέρα από τις ΗΠΑ, που διαθέτουν υψηλή αναλογία ανώτατων αξιωματικών, χαμηλότεροι είναι οι αριθμοί στη Μεγάλη Βρετανία και τη Γαλλία, σε αντίθεση με τη Ρωσία και την Κίνα, όπου επικρατεί ένα συγκεντρωτικό μοντέλο εξουσίας σε ανώτατο επίπεδο, με τα επιτελικά στελέχη να είναι πολύ λιγότερα σε σχέση με τον τακτικό στρατό.
Ειδικότερα, οι ΗΠΑ διαθέτουν συνολικά 809 ανώτατους αξιωματικούς στον Στρατό Ξηράς σε σύνολο 1.400.000 τακτικού στρατού, 250 στο Ναυτικό με 330.000 δυναμικό και 250 στην Πολεμική Αεροπορία με 320.000 προσωπικό στον κλάδο.
Μόλις 56 είναι οι ανώτατοι αξιωματικοί σε 73.000 τακτικού στρατού στη Μεγάλη Βρετανία, ενώ 25 στο Ναυτικό και 20 στην Αεροπορία αντίστοιχα, με 33.000 και 35.000 προσωπικό αντίστοιχα. Σε περίπου 100 υπολογίζονται οι ανώτατοι αξιωματικοί του Στρατού Ξηράς στη Γαλλία, που διαθέτει 112.000 μάχιμους, όπως και 30 περίπου ανώτατους αξιωματικούς στο Ναυτικό, και αντίστοιχο αριθμό στην Πολεμική Αεροπορία.
Την ίδια στιγμή, σε μόλις 1.000 ανέρχονται οι ανώτατοι αξιωματικοί στη Ρωσία με 1,5 εκατομμύριο τακτικό στρατό, ενώ εντυπωσιακά λιγότερα είναι τα ανώτατα επιτελικά στελέχη στο Ναυτικό, φτάνοντας μόλις τα 100 και περίπου 75 στην Αεροπορία.
Παρά τις λιγοστές πηγές πληροφόρησης, σε περίπου 2.000 ανέρχονται οι ανώτατοι αξιωματικοί στον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό που υπερβαίνει τα 2 εκατομμύρια σε προσωπικό, περιλαμβάνοντας και τα υπόλοιπα επιτελικά στελέχη των κινεζικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Αλλαγές στις Ένοπλες Δυνάμεις: Πλεόνασμα στρατηγών - Έχουμε περισσότερους από τις ΗΠΑ!
Η πλεονασματική ιεραρχία στις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις αντανακλάται πιο καθαρά στην αντιστοιχία ενός υπαξιωματικού για κάθε αξιωματικό, που αποτυπώνει τόσο τον μεγάλο όγκο επιτελικών στελεχών όσο και τη δυσκολία ανέλιξης για εκείνους τους ανώτατους αξιωματικούς που έχουν ακολουθήσει την πιο απαιτητική στρατιωτική εκπαίδευση.
Ταυτόχρονα, στην ελληνική περίπτωση δυσανάλογα μεγάλος είναι και ο αριθμός των συνταγματαρχών, καθώς υπολογίζεται 3,5 φορές μεγαλύτερος από τις υπάρχουσες οργανικές θέσεις.
Τη στιγμή μάλιστα που οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις διαθέτουν μόνο έξι βαθμούς υπαξιωματικών (Στρατιώτης, Δεκανέας, Λοχίας, Επιλοχίας, Αρχιλοχίας και Ανθυπασπιστής), με αποτέλεσμα να δημιουργούνται χρόνο με τον χρόνο συνθήκες ασφυκτικής επετηρίδας, καθώς συσσωρεύονται κατώτεροι αξιωματικοί από διαφορετικές προελεύσεις δημιουργώντας διαφορετικές ταχύτητες ανέλιξης.
Ακόμη και αν οι χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ διαθέτουν έναν ανώτατο αξιωματικό ανά 1.500 στρατιώτες (όπως στις ΗΠΑ), οι αριθμοί αυτοί έχουν ξεπεραστεί στην πράξη για την Ελλάδα. Ακόμη πιο μακριά βρίσκεται η Αθήνα από χώρες εκτός του ΝΑΤΟ, όπως η Ρωσία και η Κίνα, που ο μικρός αριθμός στελεχών της ανώτατης διοίκησης υποδηλώνει τη στρατηγική τους κατεύθυνση, δηλαδή την έμφαση σε μαζικές δυνάμεις αντί της ισχυρής διοικητικής πυραμίδας.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δυνατότητες όπως η υψηλή εξειδίκευση, ο βέλτιστος σχεδιασμός και η αμεσότητα της αντίδρασης μπορούν να εξυπηρετηθούν μέσα από μικρά διοικητικά σχήματα, ακόμη και αν η απουσία πολλών ανώτατων αξιωματικών συνεπάγεται μείωση των πάγιων δαπανών, όπως οι μισθολογικές και το κόστος υποδομών.
Ανεξάρτητα πάντως από τη διεθνή ή την ευρωπαϊκή πρακτική, η ανάγκη για ισχυρές αποστρατείες στις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις υπαγορεύεται κυρίως από τη νέα δομή τους, που εγκρίθηκε από τη Βουλή και το ΚΥΣΕΑ στοχεύοντας στην ταχεία και αποτελεσματική ανασυγκρότησή τους.
Μετά από μια δεκαπενταετία σχεδόν ανομβρίας σε επίπεδο εξοπλισμών, νέων καθηκόντων και ενσωμάτωσης νέων τεχνολογιών, η «Ατζέντα 2030», δηλαδή η μεταρρύθμιση ευρείας κλίμακας που υλοποιεί ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Δένδιας, καλείται να υπηρετήσει όχι μόνο τον εξορθολογισμό σε επίπεδο απόλυτων αριθμών, αλλά και την ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος της χώρας σε μια περίοδο έντονων γεωπολιτικών αναταράξεων που έχουν ήδη ξεκινήσει.
Νέο μισθολόγιο
Παράλληλα, οι προσπάθειες εξορθολογισμού της δομής και της λειτουργίας των Ενόπλων Δυνάμεων δεν εξαντλούνται σε συγχωνεύσεις στρατοπέδων, καθηκόντων και ανώτατων αξιωματικών, καθώς η πλήρης και σε βάθος χαρτογράφηση των σύγχρονων αναγκών του κλάδου δεν αποκλείεται να ανοίξει παράθυρο για ένα νέο μισθολογικό πρόγραμμα τα επόμενα χρόνια, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τις απολαβές των αντίστοιχων βαθμών στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες ή μέλη του ΝΑΤΟ όσο και τις υψηλές μισθολογικές παροχές που προσφέρει η αγορά εργασίας σε πολύ εξειδικευμένα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων.
Μέχρι τη γενική αναπροσαρμογή των μισθών στις Ενοπλες Δυνάμεις μεσολαβούν κλιμακωτές αυξήσεις, αλλά και παροχή επιδομάτων που έρχονται να καλύψουν πάγια αιτήματα του κλάδου, με δεδομένο ότι η οικονομική κρίση δεν άφησε χωρίς επιπτώσεις το βιοτικό επίπεδο ακόμη και των πιο μάχιμων στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων.
Στο πλαίσιο αυτό οι μέριμνες για το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων άρχισαν να γίνονται αισθητές τον τελευταίο χρόνο, καθώς δόθηκε ειδική αποζημίωση στα πληρώματα πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού ύψους 24 εκατ. ευρώ.
Στο ίδιο πλαίσιο καταβάλλεται Επίδομα Ειδικών Αποστολών, αυξήθηκε η αποζημίωση νυχτερινής απασχόλησης κατά 20% για τους ένστολους και πρωτίστως τετραπλασιάστηκε το ποσό της αποζημίωσης των μαθητών των Στρατιωτικών Σχολών μετά την έλλειψη ενδιαφέροντος που καταγράφηκε την τελευταία διετία.
Σημαντική ανακούφιση, ωστόσο, αναμένεται να προσφέρει στην πλειονότητα των υπό μετάθεση στελεχών το Οικιστικό Πρόγραμμα που υλοποιεί το υπουργείο Εθνικής Αμυνας προκειμένου το φύλλο πορείας να συνοδεύεται με ένα... κλειδί για τα μόνιμα στελέχη σε περίπτωση αλλαγής φρουράς.
Με αυτή τη λογική και με τις διαδικασίες ανέγερσης των πρώτων 1.000 κατοικιών να τρέχουν, αυτές αναμένεται να είναι έτοιμες εντός του 2026, για να ακολουθήσουν άλλες 3.000 μέχρι το 2030. Προτεραιότητα στην κάλυψη των αναγκών αναμένεται να δοθεί στις παραμεθόριες περιοχές, απαλλάσσοντας τα μόνιμα στελέχη από το βάρος του κάθε φορά ενοικίου.
Επιπρόσθετα, από τον Ιούλιο αναμορφώνεται το Επίδομα Ιδιαίτερων Συνθηκών Εργασίας σε Επίδομα Ιδιαίτερων Συνθηκών Εργασίας και Επικινδυνότητας και προσαυξάνεται οριζόντια κατά 100 ευρώ μηνιαίως, δίνοντας ένα πρώτο σήμα για τις μελλοντικές μισθολογικές αποδοχές του κλάδου.
Αλλωστε, την προοπτική εισαγωγής ενός νέου μισθολογίου αποκάλυψε απαντώντας προ μηνών σε ερώτηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. στη Βουλή ο αρμόδιος υπουργός Νίκος Δένδιας, αποδεχόμενος ότι το υπουργείο Εθνικής Αμυνας επεξεργάζεται μισθολογικές αναπροσαρμογές στη βάση ενός νέου προσοντολογίου, της Νέας Δομής Δυνάμεων, αλλά και των νέων τεχνολογικών δυνατοτήτων.
Οταν αυτές οι προϋποθέσεις εξασφαλιστούν σε εύλογο χρόνο, τότε ανοίγει ο δρόμος για την αύξηση αποδοχών στους στρατιωτικούς μέσω ενός αναθεωρημένου μισθολογίου.
«Η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και των αποδοχών του προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων είναι παγίως στις προτεραιότητες του υπουργείου Εθνικής Αμυνας, στο πλαίσιο του Προϋπολογισμού του και της δημοσιονομικής πολιτικής», είχε απαντήσει σχετικά ο κ. Δένδιας, αναζητώντας τη χρυσή τομή ανάμεσα στους δημοσιονομικούς περιορισμούς και την καθημερινότητα των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων.
πηγή: protothema
