Η αξία μιας υπογραφής και μερικών γραμμών μελανιού μπορεί να ξεπεράσει κάθε φαντασία. Και το Χάρβαρντ μόλις βρήκε στα αρχεία του έναν ανεκτίμητο θησαυρό.
Ένα χειρόγραφο, που θεωρούνταν επί δεκαετίες ένα απλό «αντίγραφο» της «Magna Carta» (Μεγάλη Χάρτα, αποκαλείται και Μάγκνα Κάρτα Λιμπερτάτουμ ή Μεγάλος Χάρτης των Ελευθεριών), αποδείχθηκε τελικά να είναι αληθινό. Χρονολογείται περί το 1300 και η αξία του υπολογίζεται ότι ξεπερνά τα 21 εκατ. δολάρια.
Σχεδόν 650 χρόνια αργότερα, το 1946, το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ αγόρασε το έγγραφο σε μία δημοπρασία για λιγότερα από 30 δολάρια, χωρίς να γνωρίζει τη σημασία και την πραγματική του αξία, σύμφωνα με την Daily Mail.
Πώς κατέληξε στο Χάρβαρντ;
Ο καθηγητής Ντέιβιντ Κάρπεντερ, ειδικός στη μεσαιωνική ιστορία από το King’s College του Λονδίνου, ξεκίνησε να μελετά ανεπίσημα αντίγραφα της «Magna Carta», όταν έπεσε πάνω στην ψηφιοποιημένη έκδοσή της στον ιστότοπο της Βιβλιοθήκης της Νομικής Σχολής του Χάρβαρντ.
Γρήγορα, όμως, παρατήρησε κάτι το ασυνήθιστο σχετικά με την συγκεκριμένη έκδοση. Αμέσως ήρθε σε επικοινωνία με τον καθηγητή Νίκολας Βίνσεντ, μεσαιωνολόγο από το Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Αγγλίας, και μαζί άρχισαν να συγκρίνουν τη δομή, το μέγεθος και τη γραφή με τα υπόλοιπα έξι γνωστά πρωτότυπα, προκειμένου να διαπιστωθεί η γνησιότητά του.
Η διάσταση του εγγράφου (48,7 x 47,2 εκατοστά) συνάδει απόλυτα με τα υπόλοιπα αυθεντικά έγγραφα «Magna Carta», που έχουν επιβιώσει από το 1300. Επιπλέον, ο γραφικός χαρακτήρας -ιδιαίτερα το αρχικό κεφαλαίο «E» της λέξης Edwardus- και τα επιμήκη γράμματα στην πρώτη γραμμή, είναι χαρακτηριστικά των αυθεντικών εγγράφων της εποχής.
Χάρη σε τεχνικές υπεριώδους φωτός και φασματικής απεικόνισης, διαπιστώθηκε ότι το κείμενο ήταν σχεδόν ταυτόσημο με τα πρωτότυπα, αποδεικνύοντας ότι το Χάρβαρντ έχει στην κατοχή του ένα σπάνιο, αυθεντικό ιστορικό κειμήλιο και όχι απλώς ένα πλαστό αντίγραφο.
Το έγγραφο φαίνεται πως ανήκε κάποτε στον αντιπτέραρχο Φόρστερ «Sammy» Μέιναρντ, ο οποίος το είχε κληρονομήσει μέσω της οικογένειας των Κλάρκσον, γνωστών Βρετανών ακτιβιστών κατά της δουλείας, και το έστειλε σε δημοπρασία το 1945.
Η σημασία της «Magna Carta» του αυθεντικού «τεκμηρίου των ελευθεριών»
Η Magna Carta συντάχθηκε για πρώτη φορά το 1215 από τον αρχιεπίσκοπο του Καντέρμπουρι για λογαριασμό του βασιλιά Ιωάννη και είχε ως στόχο την ειρήνευση με τους επαναστατημένους βαρόνους ενώ της πιστώνεται ότι έθεσε τα θεμέλια πολλών συνταγμάτων σε όλο τον κόσμο.
Παρόλο που η πρώτη έκδοση ακυρώθηκε, επανεκδόθηκε το 1300 από τον βασιλιά Εδουάρδο Α΄, υποσχόμενη προστασία των εκκλησιαστικών δικαιωμάτων, περιορισμούς στους φόρους και πρόσβαση σε αμερόληπτη δικαιοσύνη.
Η «Magna Carta» θεωρείται ένα από τα θεμέλια της σύγχρονης δημοκρατίας, του συνταγματικού δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου της Βρετανίας. Περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το δικαίωμα στην αμερόληπτη δίκη και τον περιορισμό της εξουσίας του ηγεμόνα.
Μέχρι και σήμερα, τέσσερις από τις ρήτρες της εξακολουθούν να βρίσκονται σε ισχύ στο βρετανικό δίκαιο. Σύμφωνα με τον καθηγητή Κάρπεντερ: «Η Magna Carta του Χάρβαρντ δεν είναι ένα ακόμη παλιό, λερωμένο χαρτί. Είναι ένα αυθεντικό τεκμήριο των ελευθεριών του παρελθόντος, του παρόντος και όσων αγώνων μένει ακόμη να δοθούν».
Έως σήμερα εκτιμόταν ότι είχαν απομείνει μόλις έξι πρωτότυπα αντίγραφα του πρωτοποριακού εμβληματικού εγγράφου. Μια παρόμοια αυθεντική «Magna Carta», που δημοπρατήθηκε το 2007, πωλήθηκε έναντι 19 εκατ. ευρώ.
Η χαμένη «Magna Carta» του Appleby;
Οι ερευνητές υποψιάζονται ότι το έγγραφο ενδέχεται να είναι η χαμένη «Magna Carta», που είχε σταλεί στο Appleby, μια πρώην κοινοβουλευτική περιφέρεια στο Westmorland. Εφόσον αυτή η υπόθεση επιβεβαιωθεί, θα πρόκειται για μία από τις σημαντικότερες αρχειακές ανακαλύψεις του 21ου αιώνα.
πηγή: protothema.gr