Τι συμβαίνει στον εγκέφαλό μας όταν χρησιμοποιούμε το ChatGPT

Metrosport Team03 Ιουλίου 2025

Η έρευνα χώρισε 54 συμμετέχοντες -ηλικίας 18 έως 39 ετών από τη Βοστώνη- σε τρεις ομάδες. Ζητήθηκε από όλους να γράψουν δοκίμια, με την κάθε ομάδα να χρησιμοποιεί είτε το ChatGPT της OpenAI είτε τη μηχανή αναζήτησης της Google είτε καμία βοήθεια. 

Η εγκεφαλική δραστηριότητα καταγράφηκε μέσω ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος (ΗΕΓ) σε 32 περιοχές. Οι χρήστες του ChatGPT εμφάνισαν τη χαμηλότερη γνωσιακή εμπλοκή και «υστερούσαν σταθερά σε νευρωνικό, γλωσσικό και συμπεριφορικό επίπεδο». Σύμφωνα με τους ερευνητές, με την πάροδο του χρόνου οι συμμετέχοντες που βασίζονταν στο ChatGPT έγιναν όλο και πιο παθητικοί, καταλήγοντας συχνά σε αντιγραφή-επικόλληση.

Η δημοσίευση προειδοποιεί ότι η χρήση μεγάλων γλωσσικών μοντέλων (LLM- Large Language Model-) ενδέχεται να πλήττει τη μαθησιακή διαδικασία, κυρίως στους νεότερους. Αν και η μελέτη δεν έχει ακόμη περάσει από διαδικασία peer review και βασίζεται σε μικρό δείγμα, η επικεφαλής, Nataliya Kosmyna, επέλεξε να δημοσιοποιήσει τα προκαταρκτικά αποτελέσματα για να ενθαρρύνει τον δημόσιο διάλογο: «Αν σε 6-8 μήνες κάποιος νομοθέτης πει “ας βάλουμε GPT στα νηπιαγωγεία”, φοβάμαι πως αυτό θα είναι καταστροφικό γιατί οι αναπτυσσόμενοι εγκέφαλοι είναι οι πολύ πιο ευάλωτοι».

Τεχνητή νοημοσύνη και παραγωγή ιδεών

Το MIT Media Lab έχει αφιερώσει σημαντικούς πόρους στη μελέτη των κοινωνικών επιπτώσεων της AI. Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει, μεταξύ άλλων, ότι οι συχνές συνομιλίες με το ChatGPT συσχετίζονται με αυξημένα επίπεδα μοναξιάς.

Η Nataliya Kosmyna, μέλος του Media Lab από το 2021, επικεντρώθηκε στις γνωστικές επιπτώσεις της χρήσης AI σε σχολικές εργασίες. Οι συμμετέχοντες έγραψαν δοκίμια 20 λεπτών πάνω σε θέματα όπως η ηθική της φιλανθρωπίας και η πληθώρα επιλογών. Τα δοκίμια της ομάδας ChatGPT ήταν θεματολογικά και εκφραστικά ομοιόμορφα, με περιορισμένη πρωτοτυπία. Δύο καθηγητές Αγγλικών τα χαρακτήρισαν σχεδόν «άψυχα».

Αντίθετα, η ομάδα που εργάστηκε χωρίς βοήθεια εμφάνισε τη μεγαλύτερη νευρωνική δραστηριότητα, κυρίως στα κύματα που συνδέονται με δημιουργικότητα, μνήμη και σημασιολογική επεξεργασία. Οι συμμετέχοντες ασχολήθηκαν περισσότερο, έδειξαν περιέργεια και δήλωσαν μεγαλύτερη ικανοποίηση από το αποτέλεσμα. Η ομάδα που χρησιμοποίησε τη Google είχε επίσης υψηλότερη εγκεφαλική ενεργοποίηση και ανάλογη ικανοποίηση, γεγονός που αποκτά βαρύτητα αν σκεφτεί κανείς ότι πολλοί σήμερα προτιμούν τα chatbots αντί για την αναζήτηση.

Η μνήμη και το «αποτύπωμα» της μάθησης

Στο τελικό στάδιο της μελέτης, ζητήθηκε από τις ομάδες να ξαναγράψουν ένα από τα παλιά τους δοκίμια: η ομάδα ChatGPT έπρεπε να το κάνει χωρίς βοήθεια, ενώ η ομάδα χωρίς βοήθεια μπορούσε τώρα να χρησιμοποιήσει το εργαλείο. Η πρώτη ομάδα θυμόταν ελάχιστα από όσα είχε γράψει και παρουσίασε ασθενή εγκεφαλικά κύματα άλφα και θήτα -ένδειξη φτωχής μνημονικής επεξεργασίας. Όπως λέει η Kosmyna: «Η εργασία ολοκληρώθηκε. Θα μπορούσε να θεωρηθεί αποδοτική. Όμως, όπως δείχνουμε, ουσιαστικά τίποτα δεν εντάχθηκε στα νευρωνικά δίκτυα μνήμης».

Αντίθετα, η δεύτερη ομάδα εμφάνισε ενίσχυση της εγκεφαλικής συνδεσιμότητας σε όλα τα εύρη συχνοτήτων, δείχνοντας ότι η AI, όταν αξιοποιείται υποστηρικτικά και όχι ως δεκανίκι, μπορεί να ενισχύσει τη μάθηση.

Οι ειδικοί προειδοποιούν

Ο παιδοψυχίατρος Dr. Zishan Khan, που εργάζεται με παιδιά και εφήβους, εκφράζει ανησυχία για την αυξανόμενη εξάρτηση από την AI σε σχολικές εργασίες: «Η υπερβολική χρήση LLM (Large Language Model) μπορεί να έχει απρόβλεπτες ψυχολογικές και γνωσιακές συνέπειες. Οι συνδέσεις που μας βοηθούν να θυμόμαστε, να επεξεργαζόμαστε και να χτίζουμε ανθεκτικότητα μπορεί να εξασθενήσουν».

Αξίζει να σημειωθεί ότι η έρευνα γύρω από τις επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης είναι ακόμη στα πρώτα της βήματα. Τον Μάιο, μελέτη του Harvard διαπίστωσε ότι η γεννητική AI αυξάνει την παραγωγικότητα, αλλά μειώνει τη κινητοποίηση. Την ίδια περίοδο, το MIT αποστασιοποιήθηκε από άλλη έρευνα, διδακτορικού φοιτητή του, που υποστήριζε ότι η AI θα μπορούσε να εκτινάξει την αποδοτικότητα στον χώρο εργασίας.

newmoney.gr

Ακολουθήστε τη σελίδα του metrosport.gr και στο google news

Μπείτε στην παρέα μας στο instagram

Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook

Εγγραφείτε στο κανάλι του metrosport.gr και του Metropolis 95.5 στο youtube

Βρείτε μας και στο spotify

Προτείνουμε
This page might use cookies if your analytics vendor requires them.