Αφροδίτη Νέστορα, Δικηγόρος Παρ' Αρείω Πάγω, Πολιτεύτρια Α’ Θεσσαλονίκης με την Νέα Δημοκρατία
Η κακοποίηση δεν γνωρίζει φύλο. Αν και παραδοσιακά η προσοχή στρέφεται στις γυναίκες ως θύματα βίας, ολοένα και περισσότερα στοιχεία δείχνουν πως και οι άνδρες υφίστανται κακοποίηση, τόσο σωματική όσο και ψυχολογική. Η κατανόηση των μορφών ανδρικής κακοποίησης είναι σημαντική για την αναγνώριση και την αντιμετώπιση του φαινομένου.
Μία βασική μορφή είναι η ψυχολογική κακοποίηση, η οποία περιλαμβάνει εξευτελισμούς, ταπεινώσεις, λεκτικές επιθέσεις και συναισθηματικό εκβιασμό. Συχνά, οι άνδρες αποφεύγουν να μιλήσουν για τέτοιες εμπειρίες λόγω κοινωνικών στερεοτύπων που τους θέλουν "δυνατούς" και "ανθεκτικούς".
Σωματική κακοποίηση ανδρών από συντρόφους ή άλλα μέλη του οικογενειακού περιβάλλοντος είναι λιγότερο συχνά καταγεγραμμένη, αλλά υπαρκτή. Οι επιθέσεις μπορεί να περιλαμβάνουν χαστούκια, σπρωξίματα, ή ακόμα και χρήση αντικειμένων. Οι άνδρες θύματα συχνά διστάζουν να καταγγείλουν τέτοια περιστατικά από φόβο κοινωνικής γελοιοποίησης ή δυσπιστίας από τις αρχές.
Τέλος, υπάρχει και η οικονομική κακοποίηση, όταν ένας άνδρας ελέγχεται ή απομονώνεται οικονομικά από το σύντροφό του, κάτι που περιορίζει την αυτονομία του.
Η ανδρική κακοποίηση είναι υπαρκτή και σοβαρή. Απαιτείται περισσότερη ευαισθητοποίηση, υποστήριξη θυμάτων και αποδόμηση των έμφυλων στερεοτύπων ώστε όλοι οι άνθρωποι, ανεξαρτήτως φύλου, να μπορούν να ζητούν και να λαμβάνουν βοήθεια.
Η ελληνική νομοθεσία προστατεύει κάθε άτομο από κακοποιητικές συμπεριφορές, ανεξαρτήτως φύλου. Έτσι, και οι άνδρες που πέφτουν θύματα βίας — σωματικής, ψυχολογικής, λεκτικής, σεξουαλικής ή οικονομικής — έχουν το δικαίωμα να προσφύγουν στη δικαιοσύνη και να ζητήσουν προστασία. Οι βασικοί νομικοί τρόποι αντιμετώπισης της ανδρικής κακοποίησης περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων μήνυση στις αρμόδιες αρχές, άσκηση ασφαλιστικών μέτρων, ποινική δίωξη θύτη, διαζύγιο ή επιμέλεια τέκνων.
Ο πρώτος και βασικότερος τρόπος αντιμετώπισης της βίας κατά των ανδρών είναι η υποβολή μήνυσης στο αστυνομικό τμήμα για πράξεις όπως σωματική βλάβη, απειλή, εξύβριση, εξαναγκασμός ή βιασμός. Αν υπάρχει άμεσος κίνδυνος, η αστυνομία μπορεί να παρέμβει άμεσα και να συλλάβει τον δράστη, ιδιαίτερα αν πρόκειται για αυτόφωρο αδίκημα.
Το θύμα μπορεί, επιπλέον, να ζητήσει από το δικαστήριο τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων (π.χ. απομάκρυνση του δράστη από την κοινή κατοικία, απαγόρευση επικοινωνίας ή προσέγγισης). Τα μέτρα αυτά είναι προσωρινά, αλλά παρέχουν άμεση προστασία.
Αν η υπόθεση φτάσει στον εισαγγελέα, μπορεί να ασκηθεί ποινική δίωξη κατά του δράστη. Οι προβλεπόμενες ποινές διαφέρουν ανάλογα με τη βαρύτητα της άδικης πράξης.
Σε περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας, το θύμα μπορεί να ζητήσει διαζύγιο και να διεκδικήσει την επιμέλεια των παιδιών, εφόσον συντρέχουν σοβαροί λόγοι.
Η κακοποίηση δεν έχει φύλο και ο νόμος ισχύει για όλους. Οι άνδρες που υφίστανται βία οφείλουν να γνωρίζουν τα δικαιώματά τους και να μην διστάζουν να ζητήσουν βοήθεια.
