Από τις Ηνωμένες Πολιτείες έως την Ιαπωνία και τη δική μας Ελλάδα, τις ημέρες γύρω από την Πρωτοχρονιά έχουν την τιμητική τους τρόφιμα και συνταγές με ιδιαίτερους συμβολισμούς καλοτυχίας, ευημερίας και μακροημέρευσης, διατροφικά «γούρια» που μαθεύτηκαν από στόμα σε στόμα και από γενιά σε γενιά.
«Ως κοινωνικό είδος, πολλά από όσα γνωρίζουμε για τον κόσμο προέρχονται από την κοινή σοφία. Επομένως, μας παρέχει ασφάλεια να υποθέσουμε ότι, αν και άλλοι άνθρωποι πιστεύουν στη χρησιμότητα μιας συγκεκριμένης ενέργειας, μπορεί όντως να υπάρχει κάτι σε αυτήν» έχει εξηγήσει για τις λαϊκές δοξασίες ο Δημήτρης Ξυγαλατάς, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ και διευθυντής του Εργαστηρίου Πειραματικής Ανθρωπολογίας.
Ορμώμενοι από την κοινή σοφία που συνοδεύει και τις διατροφικές συνήθειες της Πρωτοχρονιάς, αναζητήσαμε πιάτα με ιδιαίτερη πολιτισμική αξία αλλά και μεγάλα θρεπτικά οφέλη για τον οργανισμό.
1. Ηνωμένες Πολιτείες και «Hoppin’ John»
Το Hoppin’ John είναι ένα παραδοσιακό πιάτο καλής τύχης και ευημερίας, δημοφιλές στον αμερικανικό Νότο, που αποτελείται από ρύζι και μαυρομάτικα φασόλια (σύμβολα των νομισμάτων), ενώ συχνά συνοδεύεται από πράσινα λαχανικά (δολάρια) και καλαμποκόψωμο (χρυσός). Ειδικότερα για τα οφέλη τους:
τα μαυρομάτικα Φασόλια: αποτελούν εξαιρετική πηγή πρωτεΐνης, φυτικών ινών και θρεπτικών συστατικών όπως φολικό οξύ και σίδηρος. Συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος και προσφέρουν σταθερή ενέργεια
τα πράσινα λαχανικά είναι πλούσια σε βιταμίνες Κ, Α και C, φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικά, ενισχύουν την υγεία των οστών και δρουν κατά της χρόνιας φλεγμονής
το καλαμποκόψωμο: καλή πηγή ενέργειας χάρη στους υδατάνθρακες που περιέχει κάποιες βιταμίνες του συμπλέγματος Β και σίδηρο. Ωστόσο, πρέπει να καταναλώνεται με μέτρο λόγω των αυξημένων θερμίδων του.
2. Μεξικό και Ταμάλες
Οι ταμάλες, κάτι σαν τα δικά μας «τυλιχτά», είναι παραδοσιακές μεξικάνικες πίτες που φτιάχνονται από ζύμη καλαμποκιού (masa) και γεμίζονται με διάφορα υλικά, συνήθως χοιρινό, πριν τυλιχτούν σε φύλλα καλαμποκιού και μαγειρευτούν στον ατμό.
Διατροφικά, η ζύμη καλαμποκιού παρέχει υδατάνθρακες και φυτικές ίνες, που προσφέρουν ενέργεια και συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Η γέμιση με χοιρινό είναι πλούσια σε πρωτεΐνη και θρεπτικά συστατικά όπως βιταμίνες του συμπλέγματος Β και ψευδάργυρο, που ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα.
3. Ισπανία και «Las Doce Uvas de la Suerte» (Τα δώδεκα σταφύλια της τύχης)
Στην Ισπανία, υπάρχει η παράδοση να τρώγονται 12 ρώγες από σταφύλι τα μεσάνυχτα, ένα για κάθε χτύπο του ρολογιού. Η παράδοση αυτή, γνωστή ως «Las doce uvas de la suerte», συμβολίζει την καλή τύχη για κάθε μήνα της νέας χρονιάς.
Το σταφύλι είναι φτωχό σε θερμίδες και πλούσιο σε βιταμίνες C και K, καθώς και αντιοξειδωτικά όπως η ρεσβερατρόλη, που υποστηρίζουν την υγεία της καρδιάς και καταπολεμούν τη γήρανση. Του έχουν αποδοθεί προστατευτικά οφέλη έναντι του λιπώδους ήπατος, της άνοιας και καρκίνου του παχέος εντέρου.
4. Ιταλία και «Cotechino con Lenticchie» (Πράσινες φακές με λουκάνικο)
Στην Ιταλία, το Cotechino con Lenticchie, ένα πιάτο με λουκάνικο και φακές, θεωρείται παραδοσιακό πιάτο της Πρωτοχρονιάς που συμβολίζει τον πλούτο και την αφθονία -οι στρογγυλές φακές είναι τα νομίσματα· όσο περισσότερες φακές καταναλωθούν, τόσο μεγαλύτερη η τύχη.
Οι φακές είναι πλούσιες σε πρωτεΐνη, φυτικές ίνες, σίδηρο και φολικό οξύ, υποστηρίζουν τη μυϊκή ανάπτυξη, την πέψη και τη παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων. Το λουκάνικο από την άλλη, αν και εξασφαλίζει πρωτεΐνη και βιταμίνες του συμπλέγματος Β, είναι πλούσιο σε κορεσμένα λιπαρά και νάτριο (αλάτι), συνεπώς η κατανάλωσή του πρέπει να γίνεται με μέτρο.
5. Γαλλία και «La Galette des Rois»
Η γαλλική βασιλόπιτα ή Galette des Rois είναι μια παραδοσιακή πίτα με γέμιση κρέμας αμυγδάλου που περιέχει μια μικρή φιγούρα, όπως το δικό μας φλουρί, και σε όποιον τύχει γίνεται ο «βασιλιάς» ή «βασίλισσα» της γιορτής. Το φλουρί αυτό ονομάζεται feve όπως το «κουκί» στα γαλλικά, το οποίο αποτέλεσε το πρώτο γούρι που τοποθετούσαν παραδοσιακά στην πίτα.
Τα αμύγδαλα: είναι πλούσια σε υγιεινά λιπαρά, πρωτεΐνη, βιταμίνη Ε και μαγνήσιο, συμβάλλοντας στην υγεία της καρδιάς και προσφέροντας αντιοξειδωτική προστασία.
6. Ελλάδα και ρόδι
Σύμβολο γονιμότητας, αφθονίας και καλοτυχίας, συνηθίζουμε να σπάμε ένα ρόδι στο πάτωμα για να «σκορπιστεί» η τύχη στο σπίτι. Οι σπόροι του ροδιού είναι πλούσιοι σε αντιοξειδωτικά, βιταμίνες C και K, καθώς και φυτικές ίνες. Συμβάλλουν στη μείωση της χρόνιας φλεγμονής και στην καλή υγεία της καρδιάς.
7. Πολωνία και μαριναρισμένη ρέγγα
Όπως και στη Γερμανία και στη Σκανδιναβία, η μαριναρισμένη ρέγγα θεωρείται σύμβολο τύχης και ευημερίας λόγω της ασημένιας όψης της. Πρόκειται για ψάρι με αφθονία σεω-3 λιπαρά οξέα, βιταμίνη D και σελήνιο, τα οποία υποστηρίζουν την υγεία της καρδιάς και το ανοσοποιητικό σύστημα.
8. Κίνα και μανταρίνια
Στην Κίνα, τα μανταρίνια συμβολίζουν τον χρυσό και την ευημερία. Εξαιτίας του κυκλικού τους σχήματος και του φωτεινού τους χρώματος, θεωρούνται σύμβολα αφθονίας και ευτυχίας, ενώ διατροφικά αποτελούν εξαιρετική πηγή βιταμίνης C, φυτικών ινών και φλαβονοειδών. Τα μανταρίνια ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και διευκολύνουν την πέψη.
9. Ιαπωνία με soba και mochi
Στην Ιαπωνία, τα noodles soba (σόμπα) συμβολίζουν τη μακροζωία, ενώ το ιαπωνικό κέικ ρυζιού mochi (μότσι) θεωρείται ότι φέρνει καλοτυχία. Τα soba, φτιαγμένα από φαγόπυρο, είναι πλούσια σε μαγγάνιο, πρωτεΐνη και φυτικές ίνες, που βοηθούν στη ρύθμιση του σακχάρου και στην υποστήριξη της καρδιαγγειακής υγείας. Το mochi παρέχει υδατάνθρακες για ενέργεια, αλλά χρειάζεται προσοχή στην κατανάλωση λόγω της υψηλής θερμιδικής του αξίας.
Δοκιμάστε να προσθέσετε κάτι διαφορετικό στο τραπέζι της Πρωτοχρονιάτικες, νόστιμο όσο και θρεπτικό. Μην ξεχνάτε ότι η ισορροπία είναι το κλειδί για μια υγιεινή και απολαυστική διατροφή.
