Μία πρωτοποριακή μελέτη από τη Φινλανδία προχώρησε σε ένα ενδιαφέρον συμπέρασμα: Υπάρχει μια κρίσιμη περίοδος στη ζωή κάθε ανθρώπου, ενδεικτική για την κατάσταση της υγείας του και καθοριστική για την εξέλιξή της στο μέλλον. Όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί, πρόκειται για μια περίοδο, κατά την οποία οι άνθρωποι τείνουν να εδραιώνουν τις συνήθειές τους, καλές ή κακές, καθιστώντας όλο και πιο δύσκολες τις αλλαγές.
Ποιο είναι το κρίσιμο διάστημα;
Η δεκαετία μεταξύ 36 και 46 ετών, αποκαλύπτουν οι ερευνητές. Συμπεριφορές όπως το κάπνισμα, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και η σωματική αδράνεια συχνά παγιώνονται κατά τη διάρκεια αυτού του κρίσιμου «παραθύρου», με αποτέλεσμα οι συνέπειες για την υγεία να πολλαπλασιάζονται με την πάροδο του χρόνου. Εάν, μάλιστα, οι συνήθειες αυτές δεν αλλάξουν έγκαιρα, επιδεινώνουν τη μεταβολική και ψυχολογική υγεία, ενώ μπορεί επίσης να παγιωθούν και βιολογικά μέχρι τα μέσα της δεκαετίας των 40.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Annals of Medicine, παρακολούθησε τις συμπεριφορές υγείας 369 Φινλανδών ενηλίκων που γεννήθηκαν το 1959 για αρκετές δεκαετίες (2021). Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ενώ οι ανθυγιεινές συμπεριφορές στα 20 μοιάζουν «αθώες» και δε φαίνεται να έχουν σοβαρές επιπτώσεις, οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις τους γίνονται εμφανείς περίπου στα τέλη της δεκαετίας των 30.
Αθροιστικοί κίνδυνοι, σύνθετη ζημιά
Η ερευνητική ομάδα ανέπτυξε ένα διπλό σύστημα βαθμολόγησης για τη μέτρηση των κινδύνων υγείας: Μια βαθμολογία τρέχοντος κινδύνου (πόσες επικίνδυνες συμπεριφορές ακολουθεί ένα άτομο επί του παρόντος – από 0 έως 3), και μια βαθμολογία διαχρονικού κινδύνου (πόσο καιρό αυτές οι συμπεριφορές επιμένουν σε διάφορα στάδια της ζωής – ηλικίες 27, 36, 42, 50 και 61 ετών).
Οι ειδικοί διαπίστωσαν ότι οι υψηλότερες βαθμολογίες συσχετίζονται στενά με αυξημένα ποσοστά κατάθλιψης, μεταβολικών διαταραχών (όπως υψηλή αρτηριακή πίεση, παχυσαρκία και διαβήτη) και χαμηλότερη ψυχολογική ευημερία. Όσο μεγαλύτερη ήταν, μάλιστα, η διάρκεια των ανθυγιεινών συμπεριφορών, τόσο πιο σοβαρά ήταν τα αποτελέσματα για την υγεία – ιδιαίτερα την ψυχική. Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι οι συμμετέχοντες που ξεκίνησαν νωρίς τις ανθυγιεινές συνήθειες -πριν τα 36 έτη- είχαν υπερδιπλάσιες πιθανότητες να αναφέρουν συμπτώματα κατάθλιψης και σημαντικά χαμηλότερες βαθμολογίες ευεξίας.
«Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι η συσσώρευση επικίνδυνων συμπεριφορών υγείας με την πάροδο του χρόνου μπορεί να αποτελεί κρίσιμο παράγοντα ανάπτυξης καταθλιπτικών συμπτωμάτων», σημειώνουν οι ερευνητές. «Ακόμη και μια επικίνδυνη συμπεριφορά αυξάνει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου και ασθενειών, αλλά όταν συνδυάζονται, οι επιπτώσεις πολλαπλασιάζονται».
Η μελέτη υπογραμμίζει ένα επείγον μήνυμα δημόσιας υγείας: Η παρέμβαση είναι πιο αποτελεσματική όταν γίνεται νωρίς. Οι συνήθειες υγείας που αναπτύσσονται στην πρώιμη και μέση ενήλικη ζωή τείνουν να επιμένουν και, τελικά, να γίνονται χρόνιες. Εάν κάποιος αργήσει να απαλλαγεί από τις ανθυγιεινές συνήθειες, μπορεί να μην είναι σε θέση να προλάβει μη αναστρέψιμες βλάβες, προειδοποιούν οι ερευνητές.
Τα συμπεράσματα αυτά είναι πολύ σημαντικά σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από μια επιδημία χρόνιων ασθενειών: Ένα σημαντικό ποσοστό των ανθρώπων παγκοσμίως ζει με τουλάχιστον μία χρόνια ασθένεια, με την παχυσαρκία να είναι η πιο διαδεδομένη. Ταυτόχρονα, το κάπνισμα εξακολουθεί να συνδέεται με πλήθος προβλημάτων υγείας, όπως ο καρκίνος και οι πνευμονοπάθειες. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ συμβάλλει στην ηπατική ανεπάρκεια και σε πολλές άλλες, απειλητικές για τη ζωή, καταστάσεις. Τέλος, η σωματική αδράνεια αποτελεί αποδεδειγμένο παράγοντα κινδύνου για ένα ευρύ φάσμα ασθενειών.
Το μήνυμα είναι σαφές: Η υγεία σας δεν επηρεάζεται μόνο από το τι κάνετε, αλλά και από το πότε επιλέγετε να το κάνετε και για πόσο καιρό. Η κρίσιμη δεκαετία μεταξύ των 36 και των 46 ετών μπορεί να αποτελεί την τελευταία ευκαιρία να αλλάξετε ουσιαστικά την πορεία της υγείας σας. Για να αποτρέψετε τη μελλοντική έκπτωση της σωματικής και ψυχικής σας υγείας, οι ειδικοί συνιστούν να απαλλαγείτε νωρίς από τις επικίνδυνες συνήθειες, πριν αυτές μετατραπούν σε ισόβιες συμπεριφορές. Η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να σημαίνει τη διαφορά μεταξύ μιας υγιούς ζωής και μιας ζωής που κυριαρχείται από χρόνιες ασθένειες.
ygeiamou.gr
Ακολουθήστε τη σελίδα του metrosport.gr και στο google news
Μπείτε στην παρέα μας στο instagram
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook
Εγγραφείτε στο κανάλι του metrosport.gr και του Metropolis 95.5 στο youtube
Μαζί και στο spotify
