Πριν από δύο χρόνια η Υπηρεσία Διαχείρισης Εκτάκτων Αναγκών της Νέας Υόρκης κυκλοφόρησε οδηγίες για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να αντιδράσει κανείς σε περίπτωση πυρηνικής επίθεσης.
Το μήνυμα ήταν απλό: μπείτε σε εσωτερικό χώρο, μείνετε εκεί και ενημερωθείτε. Όμως, τέτοιες οδηγίες έχουν νόημα μόνο αν κάποιος βρίσκεται εκτός της άμεσης ακτίνας της έκρηξης. Αν όχι, το αποτέλεσμα θα είναι άμεσος αφανισμός.
Μια μόνο έκρηξη πυρηνικής βόμβας προκαλεί τρεις βασικές επιπτώσεις: άμεση ακτινοβολία, θερμική ακτινοβολία (πύρινη σφαίρα) και ωστικό κύμα. Η ακτινοβολία, αν και διαρκεί λιγότερο από δευτερόλεπτο, μπορεί να σκοτώσει μέσα σε ακτίνα μεγαλύτερη από 1,5 χιλιόμετρο. Η θερμική ενέργεια δημιουργεί μια πύρινη σφαίρα με θερμοκρασίες εκατομμυρίων βαθμών που εξατμίζει τα πάντα γύρω της. Το φως προκαλεί σοβαρά εγκαύματα σε αποστάσεις έως και 13 χιλιομέτρων. Το ωστικό κύμα ισοπεδώνει κτίρια και σκοτώνει μαζικά.
Εξαΰλωση
Μετά την έκρηξη, δημιουργείται το γνωστό «μανιταροειδές» σύννεφο. Αυτό περιέχει ραδιενεργά υλικά που ταξιδεύουν με τον άνεμο και πέφτουν στο έδαφος ως ραδιενεργό νέφος. Η ακτινοβολία του μπορεί να σκοτώσει μέσα σε ημέρες ή εβδομάδες. Οι ζώνες κινδύνου καλύπτουν τεράστιες περιοχές, ανάλογα με την ισχύ της βόμβας.
Η καταστροφική ισχύς μιας σύγχρονης πυρηνικής κεφαλής 300 κιλοτόνων μπορεί να προκαλέσει πάνω από 1 εκατομμύριο θανάτους μέσα σε 24 ώρες, και αυτό μόνο από μία έκρηξη. Σε ευρύτερο επίπεδο, ένας περιφερειακός πόλεμος (π.χ. Ινδία-Πακιστάν) θα σκότωνε δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους. Ένας παγκόσμιος πυρηνικός πόλεμος ΗΠΑ-Ρωσίας θα οδηγούσε σε τουλάχιστον 360 εκατομμύρια θανάτους.
Οι συνέπειες όμως δεν σταματούν εκεί. Οι πολλαπλές εκρήξεις θα προκαλούσαν πυρκαγιές που θα απελευθέρωναν τεράστιες ποσότητες καπνού στη στρατόσφαιρα, προκαλώντας πυρηνικό χειμώνα: πτώση της παγκόσμιας θερμοκρασίας, μείωση βροχοπτώσεων, καταστροφή της γεωργίας, λιμούς και περιβαλλοντική κατάρρευση για δεκαετίες. Το στρώμα του όζοντος θα καταστραφεί, ενισχύοντας την υπεριώδη ακτινοβολία. Οι ωκεανοί θα ψυχθούν δραματικά και θα επηρεαστούν για αιώνες.
Ακόμη και ένας «περιορισμένος» πυρηνικός πόλεμος, είναι πολύ πιθανό να κλιμακωθεί σε καταστροφικό ολοκληρωτικό πόλεμο με παγκόσμιες συνέπειες. Οι μακροχρόνιες αλλαγές στο κλίμα και στα οικοσυστήματα θα μπορούσαν να σκοτώσουν δισεκατομμύρια ανθρώπους, περισσότερο από τις ίδιες τις εκρήξεις.
Ποιες χώρες έχουν πυρηνικά όπλα
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 9 χώρες στον κόσμο που διαθέτουν πυρηνικά όπλα. Πρόκειται για τις: Ρωσία, Ηνωμένες Πολιτείες, Κίνα, Γαλλία. Ηνωμένο Βασίλειο, Πακιστάν, Ινδία, Ισραήλ και Βόρεια Κορέα. Αυτά τα κράτη διαθέτουν περίπου 12.331 πυρηνικές κεφαλές, με πάνω από 9.600 σε ενεργά στρατιωτικά αποθέματα το 2025. Ενώ αυτή είναι μια σημαντική μείωση από τις περίπου 70.000 κεφαλές που κατείχαν τα πυρηνικά οπλισμένα κράτη κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, τα πυρηνικά οπλοστάσια αναμένεται να αυξηθούν κατά την επόμενη δεκαετία, ενώ οι σημερινές δυνατότητές τους είναι πολύ πιο ικανές.
Ποιος έχει τα περισσότερα πυρηνικά όπλα
Η Ρωσία διαθέτει τα περισσότερα επιβεβαιωμένα πυρηνικά όπλα, με πάνω από 5.500 πυρηνικές κεφαλές. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ακολουθούν με 5.044 πυρηνικά όπλα, που φυλάσσονται στις ΗΠΑ και σε 5 άλλα έθνη: την Τουρκία, την Ιταλία, το Βέλγιο, τη Γερμανία και την Ολλανδία. Το σύνολο των πυρηνικών κεφαλών που κατέχουν μόνο αυτές οι 2 χώρες αντιπροσωπεύει σχεδόν το 90% των πυρηνικών όπλων στον κόσμο. Ο συνολικός αριθμός των πυρηνικών κεφαλών για τη Βόρεια Κορέα και το Ισραήλ δεν έχει επιβεβαιωθεί.
Άμεσες επιπτώσεις πυρηνικής έκρηξης
Κλιματικές αλλαγές Άμεση ακτινοβολία (ακτίνες και νετρόνια) Διάρκεια <1 δευτερόλεπτο, αλλά θανατηφόρα σε απόσταση >1 μιλίου.
Πύρινη σφαίρα Θερμοκρασία εκατομμυρίων βαθμών. Πρόκληση μαζικών εγκαυμάτων σε αποστάσεις έως 13 χλμ.
Ωστικό κύμα Καταστροφικό σε ακτίνα χιλιομέτρων (π.χ. 4,7 χλμ για 300 κιλοτόνους). Καταστροφή κτιρίων και πρόκληση μαζικών θανάτων.
Ραδιενεργό νέφος Δημιουργείται μετά την πύρινη σφαίρα. Μεταφέρει εξαιρετικά ραδιενεργά σωματίδια. Επιμολύνει τεράστιες περιοχές για ημέρες έως εβδομάδες. Προστασία: παραμονή σε εσωτερικό χώρο για 48+ ώρες.
Ανθρώπινος απολογισμός 1 πυρηνική κεφαλή 300 κιλοτόνων σε πόλη: >1 εκατομμύριο νεκροί σε 24 ώρες. Σχεδόν πλήρης καταστροφή σε ακτίνα χιλιομέτρων.
Περιφερειακός πόλεμος (Ινδία-Πακιστάν): 100 βόμβες → 27 εκατομμύρια θάνατοι.
Παγκόσμιος πόλεμος (ΗΠΑ-Ρωσία): 4.400 κεφαλές → 360 εκατομμύρια νεκροί άμεσα.
Μακροπρόθεσμες παγκόσμιες επιπτώσεις
Πυρηνικός χειμώνας (μείωση ηλιακής ακτινοβολίας). Πτώση θερμοκρασίας έως και 8°C παγκοσμίως. Μείωση βροχοπτώσεων, ειδικά στις τροπικές περιοχές.
Καταστροφή όζοντος Ακραία UV ακτινοβολία για χρόνια → κινδυνεύει η γεωργία & υγεία.
Επιδράσεις στους ωκεανούς Μείωση θερμοκρασίας επιφανείας για δεκαετίες έως χιλιετίες. Μείωση παραγωγής φυτοπλαγκτόν → κατάρρευση θαλάσσιων οικοσυστημάτων.
Λιμός Μεγάλη έλλειψη παραγωγής τροφίμων. Ο λιμός θα προκαλέσει περισσότερους θανάτους σε σχέση με τις βόμβες. Καμία χώρα δεν μπορεί να καλύψει πλήρως τις πρώτες ανάγκες.
Πολιτικά & στρατιωτικά συμπεράσματα Οι «περιορισμένοι πυρηνικοί πόλεμοι» είναι ψευδαίσθηση. Η κλιμάκωση μπορεί να είναι ραγδαία και μη ελεγχόμενη. Τα σχέδια δεν λαμβάνουν υπόψη τις παγκόσμιες καταστροφικές συνέπειες.
