Μέτρα με θετικό πρόσημο τα οποία ωστόσο δεν αλλάζουν τη φιλοσοφία του νόμου Κατρούγκαλου, περιλαμβάνει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο που κατατέθηκε το μεσημέρι της Δευτέρας στη Βουλή.
Σύμφωνα με τον αρμόδιο υπουργό, Γιάννη Βρούτση, ο ασφαλιστικός νόμος δημιουργεί ένα ελκυστικό, ανταποδοτικό ασφαλιστικό σύστημα, που καλλιεργεί την ασφαλιστική συνείδηση σε όλους και παρέχει ειδική μέριμνα για τους πολύτεκνους, τους νέους, τις εργαζόμενες μητέρες, τους αγρότες, τις συντάξεις χηρείας, καθώς και για ειδικές αναπηρίες». Προσθέτει ότι καμία σύνταξη δεν μειώνεται, αντίθετα μέρος των σημερινών συνταξιούχων θα δουν μόνο αυξήσεις.
Ειδικότερα από το νέο ασφαλιστικό ωφελούνται οι εξής κατηγορίες :
1. Περίπου 1 εκ. συνταξιούχοι οι οποίοι τον Ιούνιο θα δουν αυξήσεις χειροπιαστές στο πορτοφόλι ή αυξήσεις λογιστικές στα χαρτιά μετά τον επαναυπολογισμό των συντάξεων με βάση τα βελτιωμένα ποσοστά αναπλήρωσης που προβλέπει το νέο ασφαλιστικό. Στους σημαντικά ωφελημένους κατατάσσονται οι συνταξιούχοι που έχουν διανύσει ασφαλιστικό βίο 35-40 έτη , δεν επιβαρύνονται με προσωπική διαφορά και αποχώρησαν με συντάξιμες αποδοχές πάνω από 1500 ευρώ. Το κέρδος τους από τον επαναυπολογισμό της σύνταξης με βάση τους βελτιωμένους συντελεστές υπερβαίνει τα 100 ευρώ μηνιαίως και στην περίπτωση υψηλών συντάξιμων αποδοχών 3.500 ευρώ φτάνει τα 252 ευρώ. Μαζί με τα αναδρομικά 6 μηνών δικαιούνται να λάβουν από 600 έως 1763 ευρώ. Οριακές αυξήσεις μπορούν να περιμένουν και οι παλαιοί συνταξιούχοι με μηδενική η μικρή προσωπική διαφορά. Το σύνολο των ωφελημένων που θα δουν ζεστό χρήμα στην τσέπη υπολογίζεται σε 450.000. Ωστόσο η πλειοψηφία δεν πρέπει να περιμένει αυξήσεις άνω των 50 ευρώ.
Ενστολοι: Διπλό σύστημα, με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης να ισχύουν έως τα 40 έτη ασφάλισης και τα ποσοστά του νόμου Κατρούγκαλου για τα έτη από 40 και μετά θα ισχύσει για τους ένοπλους καθώς εκτιμήθηκε ότι οι τα σώματα ασφαλείας αδικούνται από τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης αφού συνταξιοδοτούνται μετά τα 40 έτη ασφάλισης λόγω της προσμέτρησης έως και μιας πλασματικής 5ετίας
2. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι επιστήμονες που δηλώνουν εισόδημα πάνω από 15.000 ευρώ . Με το νέο σύστημα εισφορών ελεύθερης επιλογής ανάμεσα στις έξι κατηγορίες που θεσπίστηκαν έχουν σημαντική ελάφρυνση καθώς αποδεσμεύεται η εισφορά από τα κέρδη τους. Επιπλέον το όφελος διπλασιάζεται λόγω της μείωσης των φορολογικών συντελεστών. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες που πλήρωναν μέχρι σήμερα την κατώτατη εισφορά ύψους 185 ευρώ επιβαρύνονται με 35 ευρώ μηνιαίως καθώς η κατώτατη υποχρεωτική εισφορά αυξάνεται στα 220 ευρώ. Δηλαδή κατά το τρέχον έτος θα προκύψει αύξηση κατά 396 ευρώ τον χρόνο στη συντριπτική πλειοψηφία των μη μισθωτών που μέχρι σήμερα καταβάλλουν χαμηλότερες εισφορές στον ΕΦΚΑ. Ωστόσο θεωρούνται και εκείνοι ωφελημένοι από τη μείωση των φορολογικών συντελεστών που υπερκαλύπτει τη μικρή μηνιαία απώλεια λόγω της αύξησης των εισφορών. Το κέρδος από τη μείωση της φορολογίας ανέρχεται σε έως και 1.300 ευρώ το έτος , δηλαδή έως 108,33 ευρώ τον µήνα. «Επιλέγω ελεύθερα , συμφέρει υψηλότερα » θα είναι το μότο που θα συνοδεύει την ειδική πλατφόρμα του ΕΦΚΑ στην οποία θα πρέπει έως το τέλος του Φεβρουαρίου οι 1,4 εκατ. ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες να επιλέξουν την ασφαλιστική κατηγορία που επιθυμούν για όλο το 2020. . Οι εισφορές Ιανουαρίου των ελεύθερων επαγγελματιών, των αυτοαπασχολουμένων και των αγροτών, θα υπολογιστούν και θα πληρωθούν με το νέο σύστημα εισφορών. Η καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών θα γίνει για μία και μοναδική φορά, μέχρι τις 12 Μαρτίου. Ήδη, ο e-ΕΦΚΑ ετοιμάζει τα σχετικά ειδοποιητήρια, που θα σταλούν, μετά την ψήφιση του νόμου. Η παράταση της προθεσμίας κρίθηκε αναγκαία προκειμένου να μην υπάρξει διπλό σύστημα εισφορών και να αποφευχθεί ο συμψηφισμός.
Θετική είναι επίσης η διάταξη σύμφωνα με την οποία οι εισφορές είναι ακόμη χαμηλότερες κατά την πρώτη 5ετία επαγγελματικής δράσης, έκπτωση που δεν χαρακτηρίζεται πλέον ασφαλιστική οφειλή που πρέπει να επιστραφεί στο μέλλον.
3.Οι μισθωτοί με παράλληλη απασχόληση ως ελεύθεροι επαγγελματίες που απαλλάσσονται πλήρως από την υποχρέωση καταβολής εισφοράς για το «μπλοκάκι» με την προϋπόθεση ότι καλύπτεται από τη μισθωτή απασχόληση η εισφορά των 252 ευρώ τον μήνα για σύνταξη και υγεία. Για να καλυφθεί η εισφορά πρέπει ο απασχολούμενος να λαμβάνει αμοιβή 930 ευρώ και πάνω. Διαφορετικά καταβάλλει τη διαφορά που υπολείπεται. Ειδικά για μηχανικούς, γιατρούς και δικηγόρους για τους οποίους υπάρχει υποχρέωση ασφάλισης και για επικουρική σύνταξη και εφάπαξ, στα 252 ευρώ πρέπει να προστεθούν άλλα 68 ευρώ υπέρ των επιπλέον καλύψεων.
4.Οι δικαιούχοι επικουρικής των οποίων οι συντάξεις υπέστησαν περικοπές το καλοκαίρι του 2016. Περίπου 300.000 συνταξιούχοι θα λάβουν αυξήσεις από 5 έως 196 ευρώ , μεσοσταθμικά 99.5 ευρώ. Με τη νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση για πρώτη φορά μπορούν να υπαχθούν επικουρικά στο δημόσιο επικουρικό και εφάπαξ και κλάδοι όπως οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι γιατροί που ως σήμερα δεν είχαν αυτή τη δυνατότητα.
5.Οι νέοι συνταξιούχοι που αποχώρησαν με το νόμο Κατρούγκαλου και εργάζονται θα τιμωρούνται πλέον με το ήμισυ της «ποινής». Η σύνταξή τους θα περικόπτεται κατά 30% αντί κατά 60% που ισχύει σήμερα. Ειδικά, οι πολύτεκνοι και γεωργοί συνταξιούχοι προστατεύονται απόλυτα, καθώς θα απολαμβάνουν το 100% της σύνταξής τους. Όλοι οι υπόλοιποι συνταξιούχοι, εφόσον εργάζονται, θα λαμβάνουν το 70% της σύνταξής τους. Η ποινή για όσους εργάζονται και δεν το δηλώσουν στο ταμείο τους θα είναι η παρακράτηση 12 μηνιαίων συντάξεων.
6.Οι διαδοχικώς ασφαλισμένοι. Απλοποίηση των διαδικασιών και ελαστικοποίηση των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης επιφυλάσσει το νέο ασφαλιστικό για τους εργαζόμενους οι οποίοι κατά τη διάρκεια του ασφαλιστικού τους βίου άλλαξαν περισσότερους από δύο ασφαλιστικούς φορείς. Ιδιαίτερα διευκολύνονται οι ασφαλισμένοι που έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους.
Ειδικότερα με τις νέες διατάξεις μειώνονται οι ελάχιστες προϋποθέσεις που απαιτούνται για να μπορέσει κάποιος να λάβει σύνταξη από τον τελευταίο φορέα ασφάλισής του:
1.000 ημέρες ασφάλισης συνολικά, έναντι 1.500 που ισχύει σήμερα και
300 ημέρες έναντι 500 που ισχύει σήμερα.
7. Οσοι λαμβάνουν εξω ιδρυματικό επίδομα ή επίδομα απολύτου αναπηρίας ή επίδομα τυφλότητας θα εξαιρούνται από την επιβολή της εισφοράς 6% υπέρ ΕΟΠΥΥ επί των επιδομάτων τους.
8. Καταργείται το ηλικιακό κριτήριο των 52 ετών για τη χορήγησης στους χήρους και της χήρες του μερίσματος του Μετοχικού ταμείου πολιτικών υπαλλήλων.
9. Δίνεται η δυνατότητα να λάβει σύνταξη, εφόσον πληροί τις εξ ιδίου δικαιώματος προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, ο γονέας ή σύζυγος ή αδελφός του ανάπηρου μέλους της οικογένειας, του οποίου η καταβολή της σύνταξης έχει ανασταλεί, λόγω της εργασίας του ανάπηρου μέλους.
10. Για πρώτη φορά, δημιουργείται ενιαίος κανόνας απονομής εφάπαξ για όλους. Καταργείται ο ελάχιστος χρόνος ασφάλισης για θεμελίωση αυτοτελούς δικαιώματος εφάπαξ παροχής και προκρίνεται η ενιαία αντιμετώπιση όλων των ασφαλισμένων, ενώ απλοποιείται και η διαδικασία απονομής της εν λόγω παροχής.
11. Μειώνεται ο απαιτούμενος χρόνος εργασίας από 75 ημέρες για το μισθωτό σε 50 και για τον μη μισθωτό από 3 μήνες σε 2, για την απόκτηση ασφαλιστικής ικανότητας και παροχών υγειονομικής περίθαλψης.
12.Η ασφαλιστική μεταρρύθμιση αντιμετωπίζει με ευαισθησία και σεβασμό τα άτομα με αναπηρία. Συστήνεται στον e-ΕΦΚΑ, η Διεύθυνση Διευθέτησης Αναφορών για θέματα Α.Μ.Ε.Α., με στόχο την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της Διοίκησης, την εμπέδωση μίας νέας ανθρωποκεντρικής λειτουργίας αυτής, αλλά και την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των ατόμων με αναπηρία.
13. Λύνεται οριστικά το κενό νόμου που δημιούργησε ο νόμος Κατρούγκαλου στις εργαζόμενες μητέρες που αποκτούν παιδί και τις μειωμένες εισφορές τους. Η διάταξη αφορά εργαζόμενες μητέρες με έμμισθη σχέση εργασίας είτε αυτοαπασχολούμενες είτε ελεύθεροι επαγγελματίες είτε απασχολούμενες στον αγροτικό τομέα οι οποίες καταβάλλουν μειωμένες εισφορές κατά 50% για 12 μήνες μετά τη γέννηση το παιδιού.
14. Από την 1/6/2020 μειώνονται κατά 0.90% οι εισφορές για τους μισθωτούς.
15. Η ασφαλιστική μεταρρύθμιση δημιουργεί μεγάλες οικονομίες κλίμακος, με εξοικονόμηση πόρων και αποτελεσματικότερη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού του νέου e-ΕΦΚΑ προς όφελος των ασφαλισμένων. Η διοικητική και οργανωτική ενοποίηση κάτω από την "ομπρέλα" του νέου e-ΕΦΚΑ θα οδηγήσει σε ταχύτερο χρόνο απονομής των συντάξεων, καθώς, μέχρι σήμερα, για την απονομή της κύριας, της επικουρικής και του εφάπαξ ενός ασφαλισμένου, χρειάζονταν τρεις διαφορετικοί υπάλληλοι από τρεις διαφορετικούς φορείς. Μετά τη δημιουργία του e-ΕΦΚΑ, δημιουργούνται ενιαίοι ασφαλιστικοί φάκελοι ώστε ένας μόνο υπάλληλος να απονέμει και τις τρεις συντάξεις.
