Από την τσέπη των Ελλήνων και Ευρωπαίων καπνιστών θα χρηματοδοτηθεί με 14 δισ. ευρώ το νέο ευρωπαϊκό Ταμείο για την Άμυνα.
Στο πλαίσιο αυτό, η Κομισιόν κλιμακώνει τον «πόλεμο» κατά των καπνικών προϊόντων. Ωστόσο, το χτύπημα φαίνεται πως θα είναι τελικά διπλό: H Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζεται να βάλει «φόρους – φωτιά» στα τσιγάρα, ώστε να πωλούνται πολύ ακριβά σε όλες τις χώρες, όσο σχεδόν τα αγοράζουν οι καταναλωτές στη Βόρεια Ευρώπη. Σε αυτό πιέζουν και 15 χώρες, το «μπλοκ» των οποίων οδηγούν Γαλλία και Ολλανδία.
Δεν αρκείται όμως μόνο σε αυτό η Κομισιόν. Όπως ανέφεραν στο newmoney.gr πηγές με γνώση όσων συμβαίνουν στις Βρυξέλλες ασκείται πίεση να «επιστρατεύσει» τα έσοδα από τις αυξήσεις αυτές, για να «οπλίσει» με 14 δισ. ευρώ το Ευρωπαϊκό Ταμείο για την Άμυνα και το πρόγραμμα ReArm EUROPE.
«Καπνός» 14 δισ. από τα κράτη-μέλη
Η κρίσιμη μάχη θα δοθεί την ερχόμενη Τετάρτη 16 Ιουλίου, οπότε συνεδριάζει το Κολλέγιο των Επιτρόπων για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο. Πρώτο θέμα στην ατζέντα είναι η εξασφάλιση πόρων που, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, προτείνεται να προέλθουν από Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης σε καπνικά και ρυπογόνα προϊόντα. Στη βάση αυτή, σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζεται η ιδιοποίηση των πόρων αυτών από την ΕΕ, με στόχο να βρεθεί μια μόνιμη «πηγή» εσόδων και συγκέντρωσης κεφαλαίων που θα χρηματοδοτεί το ReARM EU.
- Τι θα σημαίνει πρακτικά μια τέτοια εξέλιξη, αν δώσει το «πράσινο φως» το Κολλέγιο;
Σύμφωνα με εσωτερικό έγγραφο-μελέτη της Επιτροπής που έχει φέρει στο φως το newmoney.gr, το σχέδιο θα αποφέρει συνολικά 14 δισεκατομμύρια ευρώ, που θα προέλθουν από τις τσέπες των καταναλωτών που θα υποστούν την αύξηση.
- Οι προβλεπόμενες αυξήσεις, σύμφωνα με την έκθεση – οδηγό των εξελίξεων, θα είναι εκρηκτικές:
- Μέσος όρος αύξησης: 41%
- Τσιγάρα: έως 94% αύξηση
- Στριφτός καπνός: 24% αύξηση
- Πούρα/Πουράκια: πάνω από 300% σε ορισμένα κράτη-μέλη
Τα ποσά αυτά θα λείψουν και από τα κρατικά ταμεία των χωρών των καπνιστών. Δεν θα αποτελούν πλέον φορολογικά έσοδα κάθε κράτους – μέλους. Θα καταλήγουν όλα στην ΕΕ για να χρηματοδοτήσει το ReARM EU.
Νέα βάρη, νέοι κίνδυνοι
Οι απώλειες για χώρες και οικονομίες του Νότου όπως η Ελλάδα, θα είναι στην πραγματικότητα πολλαπλάσιες.
Δεν χάνουν μόνο εισοδήματα και έσοδα, αλλά ο κίνδυνος είναι να βλέπουν:
- τον πληθωρισμό να εκτινάσσεται πάλι
- το λαθρεμπόριο να ανθεί ξανά,
- να χάνουν επενδύσεις, θέσεις εργασίας και εισόδημα από τα καπνά που παράγει η χώρα.
Αλλά κι αν τελικά προκύψουν όντως 14 δισ. επιπλέον έσοδα (αντί να χαθούν από λαθρεμπόριο ή πτώση κατανάλωσης), οι πόροι αυτοί που προβλέπει η μελέτη από τις αυξήσεις φόρων, θα καταλήγουν στα ευρωπαϊκά ταμεία, για να δοθούν στη συνέχεια σε άλλα κράτη (πχ Γερμανία, Γαλλία κλπ) που κατασκευάζουν φρεγάτες, αεροσκάφη, οπλικά συστήματα κλπ, για να τα αγοράσουν εν συνεχεία και πάλι, χώρες όπως η Ελλάδα.
Όχι τυχαία, οι μάχες χαρακωμάτων έχουν ήδη αρχίσει. Ιταλία, Ρουμανία και Ελλάδα φαίνεται να κρατούν «άμυνα» απέναντι στις επιθέσεις των «15». Με ενδιαφέρον αναμένεται έτσι η στάση που θα τηρήσουν οι Επίτροποι από τις χώρες αυτές -και ο Απόστολος Τζιτζικώστας από την Ελλάδα- δεδομένου μάλιστα πως οι αλλαγές αυτές προωθούνται σε κρίσιμη συγκυρία υψηλού πληθωρισμού, διεθνούς οικονομικής και γεωπολιτικής αβεβαιότητας, με συνεχιζόμενους πολέμους, υπό την απειλή δασμών και σε συνθήκες “εκτάκτου ανάγκης” για περισσότερες επενδύσεις στη Ευρώπη.
Οι αλλαγές στην τσέπη
Μια τέτοια εξέλιξη πάντως, εφόσον λάβει το πράσινο φως την ερχόμενη Τετάρτη, θα απειλεί να πλήξει πολλαπλά ταυτόχρονα:
- Καταναλωτές και εισοδήματα: οι χώρες της ανατολικής και νότιας Ευρώπης καλούνται να υιοθετήσουν φορολογικούς συντελεστές των χωρών της Βόρειας Ευρώπης, χωρίς να απολαμβάνουν όμως το ίδιο βιοτικό και εισοδηματικό επίπεδο. Η Ελλάδα για παράδειγμα, σύμφωνα με την επίμαχη μελέτη επιπτώσεων της ΕΕ, θα χρειαστεί να αυξήσει την φορολογία στα τσιγάρα 150% επιβαρύνοντας αυτομάτως την τελική τιμή 1,50 ή και 2 ευρώ το πακέτο. Η επιβάρυνση θα γίνει δυσανάλογα μεγάλη για φτωχότερες χώρες -γιατί έχουν χαμηλότερους φόρους και θα επωμιστούν τα περισσότερα από τα 14 δισ. που προϋπολογίζονται από τις αυξήσεις- ενώ μικρή ή ανύπαρκτη θα είναι για πιο πλούσιες που έχουν ήδη υψηλούς φόρους αλλά και υψηλότερα κατά κεφαλήν εισοδήματα.
- Επενδύσεις και θέσεις εργασίας: η Ελλάδα είναι χώρα που παράγει καπνό, μεταποιεί καπνό και εξάγει καπνικά προϊόντα σε άλλες χώρες. Παράγει και εξάγει θερμαινόμενα προϊόντα καπνού, στα οποία οι χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης καλούνται να υπερδιπλασιάσουν τη φορολογία (ενδεικτικά: Ελλάδα +145%, Κύπρος +167%, Τσεχία +144%). Είναι σαφές πως μία τέτοια φορολογική πολιτική θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στη παραγωγή και στις εξαγωγές αλλά, ενδεχομένως, και σε μελλοντικές επενδύσεις που ίσως κατευθυνθούν πλέον εκτός ΕΕ. Αντίθετα, μηδενική θα είναι η επίπτωση στη Γαλλία και την Ολλανδία, λόγω της υπερ-υψηλής φορολογίας που ήδη εφαρμόζουν και πιέζουν να αυξηθεί σε όλους.
- την αγορά και το κράτος: οι υπέρογκοι φόροι ενισχύουν το λαθρεμπόριο. Λόγω υψηλής φορολογίας, Γαλλία και Ολλανδία είναι πρωταθλήτριες Ευρώπης στις απώλειες καπνικών (πάνω από 10 δισ. συνολικά ετησίως), σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της KPMG. Με την επιβολή πολύ υψηλών φορολογικών συντελεστών και στους υπόλοιπους, οι Βόρειες χώρες ευελπιστούν πως θα σταματήσουν την πρακτική των διασυνοριακών πωλήσεων όπου πχ κάποιος δεν αγοράζει καπνικά από τη χώρα του αλλά από χώρα με φθηνότερα προϊόντα με την οποία συνορεύει. Και έτσι ακόμα πάντως, τίποτα δεν αποκλείει στροφή σε παράνομα και πιο επικίνδυνα για την υγεία λαθραία ή «πλαστά» τσιγάρα και καπνά αμφιβόλου προελεύσεως και ποιότητος.
